Starożytni mieszkańcy Palestyny byli bardzo zróżnicowani. Niektóre z tych grup to Mykeńczycy, Kananejczycy, Ammonici i Moabici. Innymi byli Filistyni i Edomici.
Spis treści
Kananejczycy
Kananejczycy byli starożytną grupą etniczną z obszaru Lewantu. Zamieszkiwali region obejmujący ziemie Izraela, Libanu i Syrii. Semicki język Kanaanu jest bardzo podobny do używanego dziś języka hebrajskiego.
W Biblii Kanaan jest określany jako Ziemia Obiecana. Opisuje się go jako położony na zachód od rzeki Jordan. Ziemia Kanaan jest również opisywana jako obszar ziemi między morzem a górami.
Mimo że wielu starożytnych pisarzy wymienia nazwę Kananejczyków, nie ma dowodów na to, że Kananejczycy byli pierwotnymi mieszkańcami tej ziemi. Zamiast tego obszar ten był kolonizowany przez różne ludy na przestrzeni wieków.
Filistyni
Filistyni byli starożytnymi mieszkańcami Lewantu, regionu obejmującego dzisiejszy Izrael, Palestynę i Liban. Byli mieszaną populacją, która pochodziła z różnych krajów i szybko wchłonęła lokalne kultury.
Ludzie ci przybyli do regionu w późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. Ich nazwa jest również używana do określenia ludzi morza.
Filistyni byli znani z innowacyjnego wykorzystania żelaza. Walczyli też dużymi, dobrze uzbrojonymi oddziałami. Niektórzy z tych żołnierzy nieśli do walki wizerunki bogów. Jednak ich sprawność militarna nie wystarczyła, by pokonać Izraelitów.
Filistyni byli ludem o wysokiej kulturze. Rozwinęli sieci handlowe z całym światem śródziemnomorskim. Byli największymi producentami oliwy z oliwek na starożytnym Bliskim Wschodzie.
Mikseńczycy
Mikseńczycy byli starożytnymi Grekami, którzy dominowali nad Grecją kontynentalną od 1600 roku p.n.e. do upadku ich cywilizacji około 1200 roku p.n.e. W tym czasie wprowadzili kilka innowacji, które stały się podstawą ich rozwoju. W tym czasie wprowadzili kilka innowacji w architekturze, inżynierii i infrastrukturze wojskowej.
Królestwa mykeńskie były oparte na społeczeństwie wojowników-elit. Utrzymywały kontakty z sąsiadami poprzez wojnę i handel. Te interakcje zaowocowały bogactwem sztuki i literatury. Wiele z tych dzieł, w tym poematy epickie, koncentrowało się na wyczynach Mykeńczyków.
Cywilizacja mykeńska była pierwszą, która powstała na kontynencie greckim. Trwała przez kilka wieków, zanim upadła. Wywarła jednak istotny wpływ na kulturę i historię regionu śródziemnomorskiego. W początkowym okresie opierała się w dużej mierze na handlu morskim. W końcu Mykeńczycy najechali imperium minojskie i położyli mu kres.
Ammonici, Moabici i Edomici
W epoce żelaza Izraelici spotkali grupę sąsiadujących z nimi ludzi znanych jako Ammonici, Moabici i Edomici. Były to grupy kananejskie, które żyły po wschodniej stronie rzeki Jordan.
W epoce żelaza niektórzy mieszkańcy Jerozolimy uciekli do pobliskich królestw Amona i Moabu, by uciec przed inwazją babilońską. Chociaż nie ma pewności co do dokładnego pokrewieństwa między Ammonem a Moabitami, uważa się, że są oni blisko spokrewnieni z Kananejczykami.
W pierwszych wiekach ery powszechnej południowy Lewant był małym regionem zajmowanym przez drobnych królów i wodzów. Jednak w połowie III wieku p.n.e. ziemie te zostały opanowane przez klęski na granicy z Rzymem. Wśród tych trudności rząd perski chronił projekt odbudowy Świątyni.
Społeczności żydowskie w Galilei
Społeczności żydowskie w Galilei odcisnęły znaczące piętno na historii Żydów. Były one kluczowym elementem ostatniego wielkiego odrodzenia judaizmu. Obszar ten stał się sercem żydowskiego osadnictwa w Palestynie po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej w 70 roku n.e.
W tym regionie żyło wielu najbardziej znanych rabinów i uczonych judaizmu. Należy do nich rabin Yehuda Ha Nassi, który kierował Miszną i innymi żydowskimi filozofami swoich czasów. Pochowano tu także rabina Mojżesza Majmonidesa, jednego z najbardziej wpływowych żydowskich mędrców średniowiecza.
Starożytne miasto Tyberiada było domem dla wielu czołowych rabinów tamtych czasów. W tym regionie znajdował się Kościół Zwiastowania, zbudowany na początku I – IV wieku. Ponadto w okolicy znajdują się liczne grobowce wielkich rabinów.
Wojna arabsko-izraelska
Wojna arabsko-izraelska w 1948 roku otworzyła nowy rozdział w jednym z najstarszych konfliktów świata. Po raz pierwszy starły się siły arabskie i izraelskie. W odróżnieniu od poprzednich wojen, konfrontacja była bardziej gwałtowna.
Mimo przytłaczającego zwycięstwa Izraela, wojna pozostawiła Palestyńczyków przesiedlonych i pozbawionych państwa. Jest to znane jako Nakba. Choć Izrael jest obecnie państwem demokratycznym, nie mógł otworzyć wszystkich swoich wojennych archiwów.
Konflikt rozpoczął się w maju 1948 roku, kiedy pięć krajów arabskich najechało dawny mandat palestyński. Twierdziły one, że bronią prawa i porządku w regionie. W rzeczywistości próbowały przejąć tereny, które nie zostały przyznane Żydom przez ONZ w ramach podziału.
