Marek Zawadka

---

Życiorys

Wykształcenie

Marek Zawadka jest absolwentem Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu, które ukończył w roku 1984. Następnie, w 1992 roku, zdobył dyplom w dziedzinie historii na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze. W 1999 uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych, specjalizując się w historii społeczno-gospodarczej. Jego dalsze kształcenie obejmowało studia podyplomowe z zakresu zarządzania oświatą, które ukończył w PWSZ w Legnicy w 2002 roku, a także muzeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w 2017. Ostatnim etapem jego edukacji były studia MBA z zakresu zarządzania społecznością, które ukończył w 2021 roku na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.

Praca

W okresie 1984–2003 Marek Zawadka pełnił rolę nauczyciela, a od 2001 roku objął stanowisko dyrektora w Szkole Podstawowej w Górzynie. W latach 2000–2012 był pracownikiem naukowym Państwowego Instytutu Naukowego – Instytutu Śląskiego w Opolu, gdzie działał w Zakładzie Badań Regionalnych. Od 2001 do 2007 roku był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Witelona w Legnicy, gdzie prowadził zajęcia z polityki i historii gospodarczej, regionalnej oraz systemu służb publicznych i samorządu terytorialnego. Dodatkowo, w latach 2004–2005 współpracował z Uniwersytetem Wrocławskim, prowadząc wykłady dotyczące Dolnego Śląska.

W okresie 2003–2011 był dyrektorem Centrum Kultury „Muza” w Lubinie, gdzie zainicjował powstanie drugiej sali kinowej. W 2007 roku zorganizował uroczystości z okazji 25-lecia Zbrodni Lubińskiej, które zaszczyciły swoją obecnością takie osobistości jak ówczesny prezydent RP Lech Kaczyński oraz premier Jarosław Kaczyński. W 2017 roku, pełniąc funkcję dyrektora Ośrodka Kultury „Wzgórze Zamkowe” i Muzeum Historycznego w Lubinie, współorganizował uroczystości 35-lecia Zbrodni Lubińskiej z udziałem prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz ówczesnej premier Beaty Szydło. W 2022 roku, jako dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie, został zaangażowany w obchody 40. rocznicy Zbrodni Lubińskiej, w których udział wzięli marszałek sejmu oraz premier z innymi członkami rządu.

Od 2003 roku równocześnie pełnił funkcję dyrektora Ośrodka Kultury „Wzgórze Zamkowe” w Lubinie, gdzie podjął działania badawcze dotyczące Zbrodni Lubińskiej. Zainicjował wiele wystaw historycznych, co doprowadziło do powstania Muzeum Historycznego w Lubinie w 2016 roku, które zintegrowało Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe”. Ponadto, jest autorem oraz współautorem 30 książek i 42 artykułów dotyczących transportu wodnego, pobytu Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Polsce, stanu wojennego na terenie Zagłębia Miedziowego, a także samorządu terytorialnego. Jego aktywność obejmuje organizacja konferencji naukowych poświęconych historii gospodarczej, I wojnie światowej, Zbrodni Lubińskiej i kolejnictwu. Posiada wymagany zawodowy dorobek do pełnienia roli kustosza dyplomowanego w muzeach.

Działalność kulturalna

Marek Zawadka był pomysłodawcą i organizatorem festiwalu Muzyka z Oblężonego Miasta w latach 2007-2016, gdzie gościli tacy artyści jak Bob Geldof, The Ukrainians, Misty in Roots, The Plastic People of the Universe oraz wiele innych, w tym Renatę Przemyk. Organizował także wydarzenia „Lubin na żywo”, „Winter Rock in Lubin” oraz cykle koncertów „Piątkowe granie”, promujące lokalne środowisko muzyczne. Jego aktywność obejmowała także tworzenie wielu projektów wystawienniczych oraz inicjowanie i współtworzenie cykli podcastów i rozmów historycznych.

Działalność sportowa

Pasją Marka Zawadki, obok historii, jest również sport. W latach 1992–2002 oraz 2012–2019 pełnił funkcje instruktora, sędziego i działacza badmintonowego. Zorganizował mistrzostwa Polski w 1997 roku, a także międzynarodowe mistrzostwa Polski juniorów w latach 2014, 2015, 2016 oraz Mistrzostwa Europy Juniorów 2015, Juniorów Młodszych 2016 i Drużyn Mieszanych 2017. W latach 2016–2019 sprawował funkcję prezesa Polskiego Związku Badmintona.

Wybrane wystawy

W dorobku Marku Zawadki znajduje się wiele znaczących wystaw, które odzwierciedlają nie tylko jego artystyczne umiejętności, ale również historyczne i społeczne konteksty, w jakich funkcjonował. Poniżej przedstawiamy zestawienie najważniejszych z nich:

• Zbrodnia Lubińska, wystawa plenerowa, 2006,
• Sowieckie piekło 39–56, 2006,
• Zagłębie Miedziowe w latach 1956–1990, wystawa plenerowa, 2008,
• Bezpieczne przekraczanie progu sierpniowego, 2012,
• Armia radziecka z nami od dziecka, 2013,
• 1944, 2014,
• XXV lat samorządu terytorialnego w Polsce. Lubin 1990–2015, wystawa plenerowa, 2015,
• 1945, 2015,
• Cichociemni, 2016,
• Historia Miasta na tle życia codziennego, wystawa stała w Muzeum Historycznym w Lubinie, od 2018,
• Zbrodnia Lubińska, wystawa stała w Muzeum Historycznym w Lubinie, od 2018,
• Wielka Wojna, wystawa plenerowa w Parku Leśnym w Lubinie, od 2019,
• Okupacja sowiecka Polski 1939–1993, wystawa plenerowa w Parku Leśnym w Lubinie, od 2019,
• Trzech Generałów: Anders, Maczek, Sosabowski, wystawa plenerowa, 2019,
• Bitwa o Anglię – Za wolność waszą i tylko waszą, wystawa plenerowa w Parku Leśnym w Lubinie, 2020,
• Bitwa o Anglię. 10 lipca–31 października 1940, wystawa plenerowa w Ambasadzie Wielkiej Brytanii w Warszawie, 2020,
• Za wolność waszą i tylko waszą. Polacy w Afryce i na Morzu Śródziemnym 1940–1944, Park Leśny w Lubinie, 2021,
• Pionierzy lubińscy 1945, wystawa plenerowa przy ul. Kolejowej w Lubinie, od 2022,
• Rosja. Imperium zbrodni, wystawa w Parku Leśnym, 2023,
• Ukraina 365, wystawa w Parku Leśnym, 2023.

Każda z tych wystaw miała na celu nie tylko edukację społeczności lokalnej, ale również zachowanie pamięci o ważnych wydarzeniach w historii. Dzięki swoim projektom, Marek Zawadka dostarcza cennych informacji oraz inspiracji kolejnym pokoleniom.

Wybrane publikacje

Monografie

W obszarze publikacji książkowych autorstwa Marka Zawadki znajdują się między innymi:

• „5,5 lat Muzeum Historycznego w Lubinie. Koncepcja funkcjonowania i rozwoju samorządowej jednostki kultury na przykładzie Muzeum Historycznego w Lubinie”, wspólnie z J. Karlińską, Muzeum Historyczne w Lubinie, Lubin 2022, ISBN 978-83-66574-22-9,
• „Komisje zagospodarowania Odry. Odrzańska praca u podstaw 1956–1970”, Stowarzyszenie Instytut Śląski, Opole 2003, ISBN 83-7126-182-9.

Monografie źródłowe

Autor ten również przyczynił się do powstania znaczących prac dokumentalnych:

• „Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 1: Bezpieczne przekraczanie progu sierpniowego”, wstęp i opracowanie P. Piotrowskiego oraz M. Zawadki, Wydawnictwo Gajt, Lubin 2008, ISBN 978-83-88178-64-1,
• „Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 2: Kiedy opadł gaz łzawiący”, wstęp, wybór i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Lubin 2008, ISBN 978-83-88178-73-3,
• „Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 3: W drodze do raportu”, wstęp, wybór i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Lubin 2008, ISBN 978-83-88178-74-0,
• „Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 4: Materiały Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”, wstęp i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe” w Lubinie, Centrum Kultury „Muza” w Lubinie, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Lubin-Wrocław 2007, ISBN 978-83-7432-287-4, ISBN 978-83-7432-293-5,
• „Sierpień 80–grudzień 81. Legnickie w dalekopisach”, wybór, wstęp i oprac. M. Zawadka, Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe” w Lubinie, Centrum Kultury „Muza” w Lubinie, Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Lubin 2005, ISBN 83-88672-66-5.

Prace pod redakcją

Co więcej, Zawadka redagował także wiele znaczących publikacji:

• „Żądamy pracy dla naszych ojców! Strajki, protesty i bunty od epoki nowożytnej po połowę XX wieku – perspektywa gospodarcza i społeczna”, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wrocław 2021, ISBN 978-83-66292-13-0, ISBN 978-83-66574-199,
• „30 lat samorządu terytorialnego. Lubin w obrazach”, red. J. Karlińska, M. Zawadka, Muzeum Historyczne w Lubinie, Lubin 2020, ISBN 978-83-66574-08-3,
• „Społeczny bilans otwarcia polskiej niepodległości w 1918 roku”, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Muzeum Historyczne w Lubinie, Wrocław 2018, ISBN 978-83-948920-3-6,
• „Gospodarczy bilans otwarcia polskiej niepodległości w 1918 roku”, Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Muzeum Historyczne w Lubinie, Wrocław 2018, ISBN 978-83-948920-4-3,
• „Chronią i służą… Mundurowi i cywile. Społeczne i gospodarcze relacje na ziemiach polskich na przestrzeni wieków”, red. R. Klementowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2017, ISBN 978-83-62584-93-2,
• „W garnizonie i na kwaterze… Wojskowi i cywile. Społeczne i gospodarcze relacje na ziemiach polskich na przestrzeni wieków”, red. R. Klementowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2017, ISBN 978-83-62584-91-8,
• „Od regaliów po dobro narodowe. Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polski – aspekt historyczny”, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2016, ISBN 978-83-62584-86-4,
• „Od systemu żarowego do ekorozwoju. Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polskich – aspekt historyczny”, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2016, ISBN 978-83-62584-85-7,
• „Z dziejów przemysłu przed 1945 rokiem”, red. J. Chumiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2012, ISBN 978-83-62584-26-0,
• „Kultura 2010”, red. nauk. B. Techmańska, M. Zawadka, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole-Wrocław–Lubin 2011, ISBN 978-83-7126-273-9, ISBN 978-83-62105-82-3,
• „Społeczeństwo 2010”, red. nauk. B. Techmańska i M. Zawadka, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole-Wrocław–Lubin 2011, ISBN 978-83-7126-275-3, ISBN 978-83-62105-87-8,
• „Ochrona środowiska – zagrożenia, działania instytucjonalne, świadomość społeczna”, red. W. Drobek, M. Zawadka, „Zeszyty Odrzańskie. Seria Nowa” 2002, nr 21, Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu, Opole 2002, ISBN 83-7126-165-9,
• „Problemy z zakresu gospodarki wodnej na Nadodrzu w ujęciu historycznym, politologicznym i prawnym”, red. W. Drobek, M. Zawadka, „Zeszyty Odrzańskie. Seria Nowa” 2002, nr 22, Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu, Opole 2002, ISBN 83-7126-166-7,
• „Zagadnienia osadnicze, ekologiczne i transportowe na Nadodrzu. Wybrane zagadnienia”, red. W. Drobek, M. Zawadka, „Zeszyty Odrzańskie. Seria Nowa” 2001, nr 20, Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu, Opole 2002, ISBN 83-7126-152-7.

---

Oceń: Marek Zawadka

---